Waait de kredietcrisis vanzelf over? Of ben je bezord over of er nog geld uit de pinautomaat komt?
Of ben je misschien blij dat er een kredietcrisis is? Belangrijke vragen die om een analyse vragen. De feiten. Wat er nu gebeurd in de financiele wereld is echt nog nooit vertoond. Fortis, inclusief het overgenomen ABN Amro wordt onderdeel van de Nederlandse staat wegens liquiditeitsproblemen. Wat er verder gaat gebeuren is heel spannend: bijna niemand durft voorspellingen te doen, vallen er meer banken?
Hoe heeft het zo ver kunnen komen? Het antwoord is eenvoudig: Fortis heeft zich verslikt in de overname van ABN Amro. Een simpel rekensommetje laat dit zien: Fortis betaalde vorig jaar 24 miljard Euro voor ABN Amro, Wouter Bos kocht vrijdag 3 oktober 2008 ABN Amro + het Nederlandse deel van Fortis “terug” voor 16.8 miljard Euro. Dit is natuurlijk allemaal makkelijk gezegd achteraf, niemand had voorzien dat de situatie in de financiele markten zo zou verslechteren. Laten we de tijd even ruim een jaar terugdraaien.
Zomer 2007. Alan Greenspan presenteerd zijn boek “the Age of Turbulence”. Om snel te begrijpen wie hij is; Greenspan draaide van 1987 tot 2006 aan de belangrijkste financiele knoppen in America. In zijn boek prijst hij het absorptievermogen van de economie na 11 september 2001. Met turbulence bedoelt hij dus het crashen van de passagiersvliegtuigen in de Twin Towers: geen woord over kredietkrisies! Als de belangrijkste financiele man van de VS dit niet zag aankomen: wie dan wel?
Terug naar de realiteit: De VS heeft vrijdag 3 oktober toch ingestemd met de uitkoop van slechte hypotheken. Er wordt 700 miljard dollar geinvesteerd door de Amerikaanse staat. Vergelijk met de sitatie na 11 september 2001: toen werd er “slechts” 100 miljard ingepompt. Het is echt ongekend in de Amerikaanse “vrije markt” om zo hard in te grijpen. (Eigenlijk is de vrije markt in de VS helemaal niet zo vrij, maar dat terzijde)
In feite hebben we nu te kampen met de gevolgen van de reactie op het instorten van de Twin Towers. Ja, lees deze zin nog maar een keer: dit is belangrijk. Als reactie op de aanslagen van 11 september verlaagde America onder bevel van Greenspan de rente voor banken naar uiteindelijk 1% in 2004. Zie hiervoor grafiek 1.0 waarin de rente over de jaren is weergeven. Het is heel duidelijk dat er in de periode van lage rentes zoals aangegeven door de pijl te gemakkelijk en teveel geld is uitgeleend.
Grafiek 1.0 Historische Amerikaanse basisrente (%) Bron: Homefinance.nlDe Amerikaanse rente is “te diep gegaan”. Het is eigenlijk heel simpel: er zijn nu teveel leningen met de status “geld wat je misschien niet terug krijgt” in omloop. Daardoor vertrouwen banken elkaar niet meer en is de rente tussen de banken omhoog gegaan. Hierdoor kwam o.a. Fortis vorige week in de problemen: klanten liepen weg.
Op maandag 6 oktober is de angst voor het verslechteren van de economie als gevolg van de kredietcrisis ook over geslagen op de beurzen. Het is begrijpelijk dat banken als ze aan elkaar duurder uitlenen dat de gewone bedrijven, klanten van de bank, hier ook nadelige effecten van ondervinden. De grootste vraag is of het vertrouwen tussen de banken weer terugkeert zodat de beurzen ook weer stabiliseren. Het lijkt er als ik dit schrijf wel op: de futures van de Amerikaanse index staan hoger.
Okay, mooi verhaal: maar wat vindt ik er nou van? De een zegt:
we zijn er zelf schuldig aan. De ander zegt: het zijn de Amerikanen. Ikzelf denk het laatste: de Amerikanen organiseren nog altijd het feestje en weten daarom het eerst waneer het bier op is. De rest blijft achter met de kater, gezien de sterkere dalingen van beurzen buiten de VS gisteren. Maar je kan het natuurlijk ook positief bekijken:
de kredietcrisis heeft ook zo zijn voordelen.
We moeten met zijn allen back to reality: een
kleine loskoppeling van de hybride financiele organisaties kan geen kwaad. Creëer weer duidelijkheid in het systeem: zorg dat de mannen die de keuzes maken ook daadwerkelijk de gevolgen moeten dragen. Misschien leidt dit wel tot hogere rentestanden, maar dat is nog altijd beter dan leven in een bubble die elk moment weer “een beetje” of “helemaal” knapt. Op de langere termijn is dat beter voor iedereen.
Het is eventjes vliegen naar de wereldstad in hoge noorden van China: Beijing (of Peking). 15 miljoen mensen op een oppervlak half zo groot als Nederland! Ik had mijn berevelletje toch niet voor niets meegenomen naar China, want het was zo’n 2 graden toen ik uit mijn vliegtuig stapte. Mijn studiegenoot Rienko Werkman, die voor zijn stagebedrijf in Beijing en omstreken zit, haalde me van het vliegveld.
de voormalige keizers om vervolgens even een kijkje te nemen in het olympisch stadion “the Birdsnest”. De volgende dag op naar de Forbidden City, het oude centrum van de keizerrijken. Gaaf om te zien! Het kostte weliswaar 3 taxi’s om er te komen omdat de taxichauffeur ons niet begreep en wij hem niet, maar dat mocht de pret niet drukken. Vlak ernaast het enorme plein van de hemelse vrede met het Mao-soleum. Tot slot nog even naar het park met de Temple of Heaven geweest om de dag even af te sluiten.
Op zondagavond vertrok Rienko weer naar het binnenland van China omdat zijn collega op maandag niet mag rijden vanwege een antismog-maatregel. Het nummer van het kenteken bepaald namelijk op welke dag je niet mag rijden (1 dag per week). De stad was trouwens behoorlijk schoon en fris, dus het valt mee met de vervuiling.
treinreis was trouwens een mooie ervaring. Dwars door China van noord naar zuid tussen de locals. In mijn beste Mandarijn stelde ik mij voor aan mijn medereizigers en probeerde ik me wat verstaanbaar te maken. Een van mijn medereizigers was toevallig een Chineze Engels leraar, maar ik snap nu ook waarom Chinezen niet zo goed Engels spreken...
